DENİZLİ’ DE TURİZM POTANSİYELİ
Mehmet KORKMAZ
Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürü
DENİZLİ’ DE TURİZM
Anadolu Yarımadasının güneybatı, Ege Bölgesinin doğusunda yer alan Denizli, muhteşem bir coğrafyaya sahiptir.Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit konumundadır. Denizli, antik dönemde bir geçiş ve kavşak noktası, ticaret ve haberleşme merkezi iken günümüzde de aynı özelliğini koruyan nadir İllerden biridir. Antik dönemin önemli yerleşim bölgesi olan Lycos Vadisi içinde yer alan İlimiz, verimli toprakları, tarihi, arkeolojik ve doğal güzellikleri yönünden zengin bir yapıya sahiptir. Tekstil, ticaret, sanayi ve tarım sektörlerindeki hamlelerin yanında son yıllarda özellikle doğa harikası Pamukkale ve diğer kültür-turizm değerleri sayesinde turizm sektöründe Ülkemizin önde gelen destinasyon İllerinin başında gelmektedir.
İlimizde; Turizm İşletme Belgeli 6.272 yataklı 26 tesis, Belediye Belgeli 6.879 yataklı 78 tesis ve 5.157yataklı 129 pansiyon ile turizme hizmet sunan toplam 18.308 yataklı 233 tesis bulunmaktadır.
İlimizde toplam 20 adet turizm yatırımından; Turizm Belgeli yatırımda 2 adet 5 Yıldızlı, 4 adet 4 Yıldızlı ve9 adet 3 Yıldızlı olmak üzere toplam 3.401 yatak kapasiteli 15 adet tesisin inşaatı devam etmektedir. Bunun yanında,Turizm Belgesiz 2 adet Kür Merkezi, 1 adet Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi ve 2 adet Termal Otelolmak üzere toplam 5 adet turizm yatırımı devam etektedir.
İlimiz sahip olduğu yatak kapasitesi itibarı ile yılda 5 milyon turisti ağırlayabilecek durumdadır.
Dünyanın Uzun Öten Tek Irkı Kentin Sembolü Denizli Horozu…
Her horoz kendi kümesinde öter, Denizli Horozu ise her yerde öter…..“Denizli” denilince akla ilk gelen değerlerden biri de adıyla bütünleşmiş, kentin sembolü Denizli Horozu’ dur. 20-30 saniye ötebilen Denizli Horozu’ nu ayrıcalıklı kılan sadece uzun ve güzel ötüşü değil aynı zamanda masalsı güzelliği, sesindeki ahenk ve duruşundaki asalettir.
Denizli Horozu, antik dünyadan günümüze taşlara işlenmiş bir sembol ve şehrin mitolojik efsanesidir. Efsaneye göre Ares verdiği görevi yerine getirmeyen nöbetçiyi horoza çevirir.Denizli Horozu ise antik dünyadan
M.S. 2. YY Horoz Figürü / Laodikya Antik Kenti
Doğanın Düşsel Mucizesi Pamukkale……
Türkiye’ nin favori destinasyonu, Denizli turizmindeki baş aktör olan Pamukkale; günümüzde Hierapolis Antik Kentiyle buluşmuş, UNESCO Dünya Kültür Mirasına dâhil olarak, dünyanın sayılı turizm cazibe merkezi ünvanını almıştır. Pamukkale de turizm gelişimi 1960’ lı yıllarda başlamış, çevre kirliliğinin ve tahribatların en aza indirgenmesi, Koruma-Kullanma dengesinin sağlanabilmesi ve bölge turizminin geliştirilmesi amacıyla 1991 yılında Pamukkale Koruma Amaçlı İmar Planı uygulanmaya başlamıştır. 1957 de bu alana yıllık ziyaretçi sayısı yaklaşık olarak 10.000 kişi iken, halkın ilgisinin artması ve Türkiye’nin bir turizm merkezi haline gelmesiyle birlikte Pamukkale ülkemizin önde gelen destinasyonu olmuş ve günümüzde gelen ziyaretçi sayısı 2,5 milyonu bulmuştur.
Pamukkale’yi İlk gördüğünüzde pamuğa ya da buluta benzetmeniz doğaldır. Yakınlaştığınızda ise şifalı termal suların sanatçı kimliğine bürünerek binlerce yıllık uğraşısı ile oluşturduğu travertenler ve bulutların üzerine kurulmuş gibi görünen Hierapolis Antik Kenti ile karşılaşırsınız. En az 10 bin yıllık bir yerleşkeye sahip bölgenin yazılı tarihi M.Ö. 190olarak kayıtlıdır. Şehrin bu bölgeye kurulmasının sebebi de şifalı termal sudur.
Pamukkale travertenlerinin uzaktan görünümü, binlerce metre yükseklikteki bulutların size yakınlaşması ya da bembeyaz kar kristallerinin kapladığı ışıldayan katmanlı tarlalar gibidir. Mesafe yakınlaştıkça bulutsu karların üstünden berrak suların aktığını görürsünüz. Teninizle hissettiğinizde ise bunun bambaşka bir doğa dokusu olduğunu ve benzersiz bir deneyim yaşadığınızı anlarsınız. Böylesi orijinal doğa güzelliği ile buluşmanızı sağlayan Pamukkale’ nin travertenleri bu büyünün asıl sahibidir.
Pamukkale termal kaynağı antik dönemlerden itibaren kullanılmaktadır. Yüzlerce yıldır insanlığa şifa sunmuştur.
Her ne kadar Denizli Pamukkale ile anılsa da İlimizde diğer turizm türleri de fazlasıyla yer bulur. Denizli Kalkolitik Çağdan Bronz Çağına, Bizans İmparatorluğu, Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluklarına kadar uzanan geniş bir sekans içinde yerleşime konu olması, şehir merkezinde ve ilçelerde mevcut örneklerin çeşitliliği, yerel halkın gelenek ve görenekleri, yaşam tarzı ayrıca bir turistik çekim oluşturur.
Kültür ve Tabiat Varlıkları Zengini Denizli….
İlimizin coğrafi konumu, termal su ve ikliminin uygunluğu nedeniyle ilk yerleşim izleri, günümüzden 500.000 yıl öncesine kadar dayanmakta olup, Denizli’nin tarihi Anadolu’nun tarihi kadar köklü ve renklidir.
Kalkolitik çağdan başlayıp günümüze kadar kesintisiz bir yerleşime sahip olan İlimiz Hitit, Frigya, Lidya, İonya, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi medeniyetleri sinesinde yaşatmış, 19 antik kent, 36 arkeolojik ve doğal sit, 482 sivil mimari örneği vb gibi toplamda bine yakın tescilli kültür varlığımız ile KÜLTÜR TURİZMİ’ ne hizmet etmektedir.
Dünyaca Bilinen İnanç Turizmi Şehri….
İnanç Turizmi açısından da önemli bir potansiyele sahip olan Denizli’de St.Phillip Martyriumu ve Mezarı Hierapolis’te, Anadolu’da kurulan 7 kiliseden birisi Laodikya’ dadır. Ayrıca Tripolis (Buldan), Herakleia Salbace (Tavas), Attuda (Hisarköy) ve Colossae gibi çok sayıdaki antik kentlerde bulunan eski dini merkezler sayesinde önemli bir İNANÇ TURİZMİ potansiyeli arz etmektedir. Aynı zamanda ilimizde bulunan tarihi cami ve Türk-İslam büyüklerine ait türbeler de çok sayıda ziyaretçi akınına uğramaktadır.
Antik Dönemden Günümüze Sağlık Termal Turizm Kenti….
Denizli de mevcut jeotermale dayalı SAĞLIK TURİZMİ, Pamukkale-Karahayıt- Akköy-Yenicekent-Sarayköy arasında uzanan Türkiye’ nin en önemli ve sağlık turizmi açısından zengin potansiyele sahip bu bölgedeki termal su sıcaklığı 36 0C ile 240 0C arasında değişir. Bu yüzden bu bölge kür parkı ve kür merkezi kullanımları ile insan sağlığı için son derece önemlidir. Mevcut ve yeni yapılmakta olan uluslararası standartlara sahip tesisler ile bölge sadece ülkemizde değil dünyanın en önemli termal tedavi merkezi olma yolunda hızlı ve önemli adımlarla ilerlemektedir. Halen İlimizde mevcut 18.308 yatak kapasitesinin 10.577 adedi bu bölgededir.
İlimizin sınırları içinde yer alan termal sular kalp, damar sertliği, tansiyon, romatizma, deri, göz, raşitizm, felç, sinir hastalıklarına, uyuz, kaşıntı gibi deri hastalıklarına iyi geldiği gibi ılık içildiğinde mide, damar iltihapları ve reyno hastalığının tedavisine de iyi geldiği bilinmektedir. Bilhassa çamur banyosuyla alınan tedavi ile cildin daha genç ve zinde hale gelmesi mümkün olabilmektedir.
Bölgemizdeki topraklara Büyük Menderes ve Çürüksü (Lykos) Irmakları hayat vermektedir. Termal su, Çürüksu Vadisi’ nde yaşayan insanlar tarafından binlerce yıl tedavi amaçlı kullanılmış ve görkemli hamamlar yapılmıştır.
Roma döneminde ise Hierapolis Antik Kenti, kaplıcaları sayesinde önemli bir tıbbi merkez haline gelmiş ve şifa bulmak niyetiyle Anadolu’ nun birçok yerinden gelen hastalar burada yaşamlarının sonuna kadar kalmışlardır.Bölgemizde su hayat ve sağlıktır. Biz buna binlerce yıldır tarihten günümüze sahibiz.
Eko Turizm Cenneti Denizli….
Denizli YAYLA TURİZMİ açısından da oldukça zengindir. Yaylaların başlıcaları; Kale’ de Karayayla, Tavas’ ta Yoran Yaylası, Acıpayam’ da Eşeler Yaylası, Serinhisar’ da Yatağan (Kefe) Yaylası, Buldan’ da Süleymanlı Yaylası, Çivril Akdağ üzerinde Homa Yaylası, Baklan Beşparmak Dağı’ nda Kuyucak Yaylası, Honaz’ da Erikli Yaylası, Babadağ’ da Tasdelen Yaylası, Beyağaç’ ta Topuklu Yaylasıdır. Bunlardan Yatağan Kefe Yaylası ve Topuklu Yaylası elektrik, su, çadır, piknik alanları, tuvalet, duş, restoran, market, kasap ve çeşitli spor alanları gibi alt yapı ve üst yapı eksikliği belediyesince tamamlanarak iç turizme hizmet etmektedir. Dış turizme açılma çalışmaları devam etmektedir.
İlimizin değişik bölgelerinde çok sayıda turizme kazandırılmış ve kazandırılacak olan MAĞARA bulunmaktadır. Bunların Başlıcaları; Alacain, Aslanini ve Keloğlan Mağarası (Acıpayam), Teresuyu Mağarası (Çivril Akdağ), Akkale Mağarası (Çivril Homa), Merdivenli Kuyu Mağarası (Çal Belevi), İncirpınar Mağarası (Babadağ İncirpınar), Köyçukuru Mağarası (Tavas Kozlar), Öğlekayası Mağarası (Tavas Pınarlar), Karabeyini Mağarası (Güney), Çakıroluk Mağarası (Tavas Kızılcabölük), Eskikale Mağaraları (Kale), Kapuz Mağarasıdır (Çameli Karagöz Kargın Dağı).
Denizli-Afyon-Ankara ve Denizli-Çivril Karayolu üzerinde, Denizli merkezine 30 km., UNESCO Dünya Miras listesinde bulunan Pamukkale’ ye 45 km., Uluslararası Çardak Havaalanı yol güzergahında bulunan, Ana tur güzergahına 4 km. mesafede Honaz İlçesi Kaklık Beldesinde yer alan “Kaklık Mağarası” Mayıs 2002 tarihinde turizme açılmıştır.
Dodurgalar Keloğlan Mağarası, Denizli’ ye 60 km. mesafedeki Acıpayam İlçesinin 18 km. doğusunda, Dodurgalar Kasabası’ nın 6 km. batısında Mallı Dağın doğu yamacında yer alır. Denizli-Antalya karayolunun bu mağaranın hemen yakınından geçmesi ziyaretçi potansiyelini arttırmaktadır. Mağara Nisan 2003 tarihinde turizme açılmıştır.
Dünyanın Önemli Botanik Turizmi Kenti….
Honaz Dağı Milli Parkı, Beyağaç Kartal Gölü-Karaçam Ormanı Tabiatı Koruma Alanı, Çivril Akdağ ve Honaz- Babadağ BOTANİK TURİZMİNDE Türkiye’nin sayılı yerlerindendir.
Honaz Dağı 150 yıldan beri botanikçilerin ilgisini çekmektedir. Dünya’ nın hiçbir yerinde yetişmeyen 43 çeşitbitki (flora) “Honaz-Babadağ” bölgesinde yetişmektedir. Beyağaç Kartal Gölü Anıt Ormanları bölgesi florayönünden zengin olup, bilimsel değer taşıyan 200’den fazla bitki ve 1.300 yıllık anıt ağaçlar bu bölgede yer almaktadır. Ayrıca Çivril Akdağ’da 1.058 bitki çeşidi vardır, bunların 124 adedi bu bölgeye özgüdür.
Dört Mevsim Kuş Gözetleme Turizmi Kenti…..
Çivril Işıklı Gölü Su Kuşları Koruma Alanı, Buldan Süleymanlı Gölü, Çardak Acıgöl,
Çaltı (Beylerli) Gölü civarında yılın on iki ayı KUŞ GÖZETLEME TURİZMİ (Ornitoloji) yapılabilmektedir.
Özellikle Acıgöl kıyısındaki Çardak İlçesi Gemiş Kasabası Flamingo, Meke Yaban Kazı, Yaban Ördeği, Turna ve benzeri 203 çeşide yakın yabani kuş türünün üreme ve çoğalma bölgesidir. Çardak Uluslararası Hava Alanının hemen yakınında olan Gemiş Kasabası sınırlarında Kuş Gözetleme Kulesi de bulunmaktadır.
Türkiye’ nin Gözde Gençlik ve Spor Turizmi Şehri….
İlimizde, GENÇLİK TURİZMİ ne yönelik olarak Pamukkale ve Karahayıt dışında Beyağaç Sandıras Dağı, Honaz Dağı, Adıgüzel Baraj Gölü, Işıklı Gölü, Büyük Menderes Nehri, Dalaman Çayı Vadisi ve çevreleri kamp karavan turizmi için uygun yerlerdir.
İlimiz SPOR TURİZMİ parkur alanları bakımından çok zengindir. Honaz Dağı, Çökelez Dağı, Bozdağ, Çameli Yaylacık Dağı ve Pamukkale Örenyeri’ nde Yamaç Paraşütü, Honaz Dağı Milli Parkı, Beyağaç Kartal Gölü, Güney Şelalesi, Çal Ağlayan Kaya Şelalesinde Bisiklet Turları, Dalaman Çayı, Büyük Menderes’in Bekilli ve Çal ilçesi sınırları içerisindeki büyük kanyonlarda Kano-rafting, Işıklı ve Gökpınar Gölleri ile Adıgüzel Barajında su sporları, Honaz Dağı, Beyağaç Kartal Gölü tabiatı koruma alanı, Karcıdağı, Babadağ, Bozdağ gibi alanlarda dağ ve doğa yürüyüşü (trekking), atlı doğa yürüyüşü yapılabilmektedir.
Batı Anadolu’ nun En Büyük Kayak Merkezi….
Denizli Büyükşehir Tavas ilçesi sınırları içindeki Bozdağ'ın kar yağışı bakımından KIŞ TURİZMİ’ ne elverişli olması ve kayak sporu için de uygun bir alan olması nedeniyle kayak merkezi kurulması için başlatılan yol , elektirik ve su vb gibi altyapı çalışmaları 2013 yılında bitirilmiştir.
2419 metre yükseklikteki Bozdağ Kayak Merkezi; Ege Bölgesinde, Acıpayam -Gireniz Vadisi ile Tavas - Barza Ovası arasında, Denizli - Antalya karayolundan 56 km içeride, Tavas İlçesine 39 km, Nikfer (Konak) Mahallesine 14 km mesafede yer almaktadır.
Batı Anadolu Bölgesi’ nin en büyük kayak merkezi olabilecek kapasitede doğal pistleri mevcut olan Bozdağ’ da Aralık - Nisan ayları arasında kayak imkânı bulunmakta olup, Uludağ ile aynı potansiyele sahiptir. Buraya kurulacak tesisler yazın da yayla turizmine hizmet edebilir ve futbol takımlarına ev sahipliği yapabilir.
Kayak merkezinin Denizli İl Merkezi, komşu illere, yakın çevresindeki önemli turizm merkezlerine ve kış sporları turizm merkezlerine uzaklığı;
Denizli 84 km, Denizli Havaalanına 141 km, Muğla 147 km, Aydın 209 km, Antalya 264 km, Fethiye 246 km, Dalaman 256 km, Davraz (Isparta) Kış Sporları Turizm Merkezi 219 km’ dir.
Bozdağ’ da I. Etap Kayak Alanı 487 hektar olup, 3.950 metre uzunluğunda ve toplam 2700 kişi/saat kapasiteli 3 adet mekanik tesis hattı (2 Telesiyej ve 1 Teleski) olacaktır. I. Teleski Hattı: 750 metre, II. Telesiyej Hattı: 1.700 metre, III. Telesiyej Hattı: 1.500 metredir.II. Etap Kayak Alanı ise 160 hektar olup, Snowboard kayak pist alanı olacaktır.
Alanda yapılan incelemelerde kayak merkezi; Rakımı; Alt İstasyon: 1.900 metre, Üst İstasyon: 2.391 metre, Zirve:2.419 metredir. Yamaç yönelimi (Kuzey - Kuzey Batı), toz ve kristal kar bakımından karın niteliği uygun kriterlere sahiptir.
Bozdağ Kayak Merkezi, başta Denizli olmak üzere Muğla, Aydın ve İzmir İlleri için bölgesel kayak merkezi potansiyeli bulunmakta olup, Marmaris, Dalaman ve Fethiye turistik merkezlere de yakın bir konumda olması bakımından avantajlı bir konumdadır.
Alanın Denizli Tavas Bozdağ Bölgesinin Turizm Alanı ilan edilmesi için, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzce 28.10.2010 tarih ve 4188 sayılı yazıyla konu Turizm Bakanlığı'na intikal ettirilmiş, ayrıca turizm yatırımcılarının teşviklerden yararlanabilmesi için Denizli Tavas Bozdağ Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi ilan edilmesi yönünde 17.05.2012 tarih ve 2124 sayılı yazıyla Bakanlık'dan talepte bulunulmuştur.
Bozdağ’ ın 2012 yılında Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesiilan edilmesi için 21 kurumdan görüş alınmış ve çalışmalar tamamlanmış, 20 Ocak 2013 tarih ve 28534 sayılı Resmi Gazetede Denizli Tavas Bozdağ Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi ilan edilerek, 6.3.2014 tarihinde ise 1/1000 ölçekli plan Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca onaylanmıştır.Alanın turizme açılma çalışmaları devam etmektedir.
Uluslararası Kongrelerin Merkezi…
İlimizin, uluslararası kongre payının artırılması ve belli bir sezona bağlı olmayan KONGRE TURİZMİNİNgeliştirilmesi, önemli bir kongre merkezi haline getirilmesiyle mümkündür. İlimizde mevcut yıldızlı turistik belgeli konaklama tesisleri ile Üniversitemizin kongre salonları yanı sıra ayrıca EGS Park fuar alanında yaklaşık 1500 kişi kapasiteli büyük bir kongre, toplantı, sempozyum vb. ev sahipliği yapabilecek kültür sanat merkezi bulunmaktadır.
Antik Dönemden Günümüze Geçiş ve Kavşak Noktası, Ticaret ve Haberleşme Merkezi Denizli….
Denizli, antik dönemden günümüze geçiş ve kavşak noktası, ticaret ve haberleşme merkezi iken günümüzde de aynı özelliğini korumakta olup, karayolu, demiryolu ve havayolu ulaşımı olanaklarına sahip, İzmir-Aydın, Antalya-Muğla, Afyon-Ankara anayollarının tam ortasında yer alan ve bu özelliğiyle diğer tüm illere ulaşım son derece kolaydır.
Keyifli Alışverişin Merkezi, Ticaretin Kalbi Denizli’ de
Geçmişten Günümüze El Sanatları….
ALIŞVERİŞ TURİZMİ bakımından ise İl Merkezi Kaleiçinde, hazır giyimden ayakkabıya, havludan el işlemesi bakır kaplara kadar her zevke hitap eden ürün bulmak mümkündür. Ayrıca Babadağlılar Çarşısı da özellikle tekstil ürünleri için özel bir alışveriş merkezidir.
İl dışında ise Pamukkale-Denizli yolu üzerinde tekstil fabrika satış mağazaları, onyx taşından yapılmış hediyelik eşya mağazaları ve şarap mahzenleri yer alır.
Denizli-Muğla-Antalya yolu Cankurtaran Mevkiinde El Dokuma Halı mağazalarında ise halının nasıl yünden ya da ham ipekten halıya dönüştüğünün hikâyesini bulabileceğiniz turistik halı mağazaları bulunur.
Binlerce Yıllık Birikimi İle Tekstilin Başkenti….
Denizli’ de dokumacılığın kökeni antik dönemlere kadar dayanır. Antik dünyanın en değerli dokumaları burada dokunmuş ve buradan dünyaya pazarlanmıştır. Bu özelliğini yüzyıllardır koruyan Denizli, halen kaliteli tekstili ve üretimi sayesinde bu alanda yerini sağlamlaştırmıştır. Denizli merkezi dışında, Buldan, Sarayköy, Babadağ, Tavas, Kızılcabölük ve Kale İlçelerimizde köklü, gelişmiş bir dokumacılık endüstrisi bulunmakta olup, el dokumaları, otantik tekstil ürünleri ile dünyaca meşhurdur.
Amerika’ dan Japonya’ ya, Avrupa’ ya dünyanın tüm ülkelerine Denizli’ den tekstil ve konfeksiyon ihracatı yapılmaktadır.
Osmanlı’ dan Günümüze Yatağan Bıçakları…..
Serinhisar İlçesinin Yatağan Kasabasında, Yatağan Baba’ nın yadigarı olan demircilik sanatı köyün kurulduğu tarihten beri devam etmektedir. Buna bağlı olarak bıçakçılık sanatı gelişmiş olup, bıçak, çakı, tahra, balta, makas, kırklık, saban demiri ve pala gibi iş aletleri günümüzde de yapılmaktadır. Ülkenin her yerine gönderilerek, Yatağan insanının maden sanatındaki yaratıcılığı ve tarihten beri süre gelen ata sanatı tanıtılmaktadır. Yatağan adıyla özdeşleşen palalar, litaritüre “Yatağan” olarak girmiştir.
Tüm dünyada “Türk Kılıcı” olarak bilinen yatağanlar, keskinliği ve sağlamlığı kadar göz alıcı bir sanat eseri olarak da adından söz ettirir.
1429 yılında Osmanlı idaresine giren kasabada, tarihsel açıdan bu dönemde yöredeki demircilik önem kazanmış ve İstanbul' un fethinde kullanılmak üzere yatağan adlı bıçaklar yapılmıştır.
Dericilik Sanatı……
Denizli yöresinde dericilik sanatı da dokumacılık kadar eskidir. Bu uğraş Türkmen boylarının, Denizli yöresine yerleşmesinden sonra daha da değer kazanmıştır.
Yeşilyuva Kasabası önemli bir dericilik merkezidir. Günümüzde yöre insanı geçimini çoğunlukla ayakkabıcılıktan sağlar ve hemen her evin küçük bir ayakkabı imalathanesi bulunur. Daha önceleri elle dikilen ayakkabılar günümüzde teknolojik gelişmeyle birlikte yerini makinelere bırakmıştır. Denizli, günümüzde Türkiye’ nin kösele ihtiyacının %80’ inikarşılamaktadır.
Testi ve Bardak Yapımcılığı….
Testi, toprak bardak, küp, sakası Serinhisar İlçesi’ nde çok eski yıllardan beri devam eden bir sanat dalıdır. Yörenin kırmızı toprağı, bardak yapımcılığına uygun olduğu için bu sanat dalı İlçede gelişme göstermiştir.
Leblebinin Anavatanı….
Türkiye’ deki leblebi üretiminin yüzde 70’ ni leblebinin anavatanı Denizli karşılamaktadır. Antalya ana tur güzergahındaki Serinhisar İlçe merkezi nüfusunun %50' si leblebi üretimi ile uğraşmakta olup, leblebinin 22 çeşidi üretilmektedir. Çorum Leblebisi olarak bilinen leblebinin üretimi Denizli’ de yapılmaktadır.
Dünyaca Ünlü El Yapımı Sarayköy İmalatı Faytonlar…..
Denizli’ nin Sarayköy İlçesi ürettiği 185 çeşit el yapımı fayton ile meşhurdur. Bu güne kadar İngiltere Kraliyet Ailesi, Arap petrol kralları gibi dünyanın sayılı zenginleri ve at arabası yarışçıları için fayton imalatı yapılmaktadır.
Asırlardan Günümüze Cam Sanatı….
1935 yılında Atatürk’ün direktifiyle Türkiye’ de kurulan Paşabahçe, geçmişten aldığı Türk camcılık geleneğinin yaşatılması misyonunu bugün Denizli Cam ile sürdürmektedir. Firma, Denizli markası ile yaptığı “el imalatı cam ev eşyası” üretiminde Türkiye’ de lider durumunda, dünyada ise aranılan bir konumdadır. El imalatı tarzında üretim yapan Denizli Cam’ da 5000 yıllık camcılık geleneği sürdürülmektedir.
Organik Tarım Üssü ve Enerjinin Kaynağı Denizli….
Kiraz, elma, nar, ceviz, üzüm, ayva, kestane ve incirin yanı sıra pamuk, domates ve hububata kadar çok çeşitli tarımın yapılabildiği bu topraklarda Akköy-Buldan-Yenicekent-Sarayköy havzasındaki jeotermal kaynakların desteği ile son yıllarda büyük gelişme gösteren organik seracılık konusunda da ülkemizin belli başlı merkezlerinden birisi olma yolunda büyük ilerlemeler kaydetmektedir.
Ayrıca Denizlinin mevcut jeotermal kaynakları termal turizmde ve tarımda kullanılmasının yanında enerji alanında da kullanılmakta ve kurulan termal enerji tabanlı elektrik üretim tesisleri kentin elektrik ihtiyacını karşılayacak kapasiteye ulaşmıştır.
Dionysos’ tan Günümüze Bağ ve Şarapçılık Kenti….
Halen Anadolu’ nun en önemli bağ ve şarapçılık merkezlerinden olan Denizli’ nin içinde bulunduğu Antik Phrygia Bölgesi, Anadolu tarihi coğrafyası içinde ele alındığında, antik dönemin en önemli liman kentlerini Anadolu’ nun içlerine bağlayan geçiş yolları üzerinde bulunmaktadır. Bereketli tarım arazilerinde yetiştirilen üzüm, yün, keten ve ipekli kumaşlardan elde edilen tekstil ürünleri ve şaraplar tüm dünyaya buradan pazarlanmış ve bu konuda ün yapmıştır.
Halen Türkiye’ nin en önemli bağ ve şarapçılık merkezlerinden olan Denizli, Anadolu’ nun en bilinen eski üzümlerinden Çalkarası’ nın anavatanıdır. Bekilli, Güney ve Çal İlçeleri ve çevresinde son yıllarda şarap üzümcülüğü gelişmiş ve aile işletmelerinde yapılan şarapçılık büyük kapasiteli bir sektör haline gelmiştir.
Denizli’ den NASA’ ya…..
Denizli, lokomotif sektörü olarak bilinen tekstilin yanı sıra, bakır tel, emaye kaplı bakır tel, kablo ve filmaşinihracatında da önemli bir yere gelmiş olup, Türkiye üretiminin yüzde 30`nu, ihracatının ise yüzde 29`unu karşılamaktadır. Denizli, ürettiği bakır telleri Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)’ ya ve uluslararası piyasada bulunan birçok kablo üreticisine ihraç etmektedir.
Mermerin Başkenti, Sanayi ve İhracat Şampiyonu…..
Sanayi ve ihracat şampiyonu Denizli sanayisi tekstil, konfeksiyon ve mermerin yanı sıra bakır enerji kablosu, makine, cam, kimya, kağıt ve gıda gibi geniş bir sektörel çeşitliliğe sahiptir. Yıllık 3,5 milyar dolar civarındaki ihracatı ile170 ülkeye ürünlerini satmaktadır.
1979 yılında ilk tesisin kurulmasıyla faaliyete başlayan ve Denizli ihracatının yüzde 10’ luk kısmını oluşturan mermer sanayinde İlimiz markalaşarak Türk Patent Enstitüsü tarafından “Denizli Traverteni” adıyla tescillendi.
İlimiz, Türkiye’ nin ikinci büyük mermer ve traverten yataklarına sahip olup, Uluslararası düzeyde ileri teknoloji kullanarak yurt içi talebinin yanı sıra 5 kıtaya Türkiye’ de bir ilk olarak Denizli Traverteni adıyla ihracat yapılmaktadır.
Kaliteli mermer rezervleriyle adını dünyaya duyuran ve dünyaca ünlü isimlerin evini süsleyen traverten mermerleri ismiyle de Denizli’ nin adını dünyaya taşıyor.
Kahramanlığın Öyküsü Denizli Zeybeği…..
Efe denildiği zaman akla gelen ilk oyun “zeybek” tir. Dilden dile, kuşaktan kuşağa geçen bir direniş, haksızlığa karşı çıkan, efelerin öyküsüdür Denizli Zeybeği. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzün önerisi ile UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri’ ne 13 Mart 2013 tarihinde kayıt edilen, Denizli’ nin farklı yörelerinde yaşatılmaya devam eden, adı ile özdeşleşen bu halk oyunu Denizli’ de Tavas Zeybeği olarak bilinmektedir. Kendine has ezgisi, kıyafetleri ve ağır figürleri ile kökeninde efelerin kahramanlığını anlatır. Efenin heybeti, asaleti, gururu ve mertliği, Denizli Zeybeği’ nde yapılan her figürde yeniden hayat bulur. Asil duruş Denizli Zeybeği’ nin etkileyici hikâyesiyle bütünleşince seyrine doyum olmaz bir oyun ortaya çıkar.
GASTRONOMİ
Denizli mutfağının temelini sebzeli yemekler oluşturur. Özellikle patlıcanlı yemek çeşitleri çoktur. Kuru Patlıcan Dolması, Patlıcan Közlemesi vb. Çal İlçesi Hançalar Kasabası’ nın bamyası oldukça lezzetlidir. Taratorlu Börülce Salatası, Ebe Gümeci Salatası, Filiz Salatası yöreye özgün salata türleridir. Kedi Börülcesi Çorbası, Mercimek Çorbası, Domates Çorbası, Tarhana Çorbası, Ovmaç Çorbası gibi yöreye özgü çorba türleridir. Et yemeklerinin başlıcaları; Tas Kapaması, Kumbar Dolması, Sirkeli Et, Etli Nohut, Tandır, Kol Dolması, Ciğer Sarma, Arabaşı, Keşkek, Saçta İşkembedir. Börek ve tatlı türlerinde Ege Bölgesi özellikleri görülür. Yufka, Şipit, Bazlama evlerde yapılan ekmeklerdir. Kışın darı, kavurga, ceviz, kestane; yazın türlü meyveler, salatalık, kavun, karpuz, yenir. Kabak tatlısı, pestil, baklava ve aşuresi meşhurdur.
Ayrıca Denizli’ nin yıllardır değişilmez yöresel lezzeti olan İlimize özgü Denizli Kebabı meşhurdur. Yapımı oldukça ustalık isteyen, odun fırınında pişen bir tür tandır kebabıdır. Kuzu etinin; özel yapılmış fırında, odun ateşinin karşısında yavaş yavaş kızarmasıyla oluşan, çatal bıçak kullanılmadan servis edilen oldukça lezzetli bir kebap çeşididir.
NOT: Denizli ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü' müzün www.pamukkale.gov.tr adlı sitemize başvurabilirsiniz.
